Nieuwsprijs 2018-2019
Een recordaantal inzendingen ontving de jury deze vierde editie van de Nieuwsprijs: 18 producties van in totaal 24 studenten. De jury was blij verrast door het aantal inzendingen én door de kwaliteit van de verhalen.
Eén van de inzenders nam ons mee op pelgrimstocht in Portugal en liet ons echt even ter plekke zijn dankzij sfeervolle audiofragmenten. We kregen er wandelkoorts van. Een andere student schreef een indringend interview in het Engels, niet haar moedertaal. Fijn ook om te zien dat onze studenten onderwerpen volgen en dus kunnen schrijven dat er nog steeds te veel giftreinen door Venlo rijden. Sommige studenten zaten met hun inzending (de bosmug in Flevoland) bovenop het nieuws en waren eerder dan veel landelijke media, maar niet de eerste.
Over eerste gesproken, eerstejaars student Jules van Dop maakte indruk met een mini-documentaire over de rechtsongelijkheid tussen HBO- en MBO-studenten. Als je dit al kunt als 17-jarige, mag je gerust van een belofte spreken.
Veel producties kwamen tot stand tijdens de Onderzoeksredactie in het tweede jaar van de opleiding. Ze getuigen van graafwerk en geven inzicht in soms ingewikkelde onderwerpen zoals de handel in bloed of de jungle van voedingslogo’s. De verhalen zijn aantrekkelijk gepresenteerd, met enquêtes, tijdbalken en audiofragmenten, bijvoorbeeld over het dierenwelzijn in de dierentuin.
De jury veerde op bij originele onderwerpen zoals de nepitems in het Beatlesmuseum, het stralingsgevaar van een 5G-netwerk, het raadsel van het geringe aantal ‘zwarte banders’ in Nederland en het ruimtegebrek op scholen. Elke leerling heeft kennelijk recht op minimaal 6 m2 en het is aan een gemeente om die norm te handhaven.
Gedurende hun onderzoek hebben meerdere studenten zich voorgedaan als iemand anders om informatie te checken en iets te ontdekken. Zo zeggen reisorganisaties op hun site niet gediend te zijn van dierentoerisme maar toen onze studenten vervolgens belden als klanten, bleek er plots van alles mogelijk. Ja, ook een olifantenrit op Thailand. Een andere student filmde stiekem in een winkel om te bewijzen dat je verboden middelen kunt kopen die sporters gebruiken bij krachttraining. Dat zijn onderzoekstechnieken die vaak tot nieuws leiden.
Voor het eerst had de jury meerdere nieuwswaardige producties voor haar liggen en heeft ze drie inzendingen gewikt en gewogen. Verdient de spannende documentaire ‘Scoopie erbij?’ van Lars Regeer over sportsupplementen de Nieuwsprijs? Hij heeft het onderwerp in zijn eentje uitgeplozen, testte de effecten van voedingssupplementen op zichzelf uit, toonde aan dat je verboden middelen kunt kopen en klopte aan de bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit die de boel moet controleren maar geen thuis gaf.
Een tweede serieuze kanshebber is het verhaal van Justin Philipsen en Amy Klaverveld over de handel en wandel van Azing Moltmaker en zijn ongeloofwaardige Beatlesmuseum. Een deel van de collectie in het museum blijkt nep of in ieder geval niet aantoonbaar echt. In augustus werd het verhaal gepubliceerd door de Nieuwe Revu.
Of verdient Sven Strijbosch de prijs met zijn producties voor Omroep Gelderland over Dunuya? De zorggroep weigerde na een beslag de dossiers van patiënten te verstrekken aan de organisatie die de zorg overnam. Sven had al vaker bericht over de zorggroep en had zodoende het vertrouwen gewonnen van betrokkenen. Dankzij een goed netwerk kon hij het nieuws brengen dat daarna tot Kamervragen leidde.
De makers van bovengenoemde inzendingen hadden allemaal iets ontdekt. En daar was doorzettingsvermogen voor nodig, doortastendheid en vindingrijkheid. Wie verdient dan toch de Nieuwsprijs 2018/2019? Wie heeft er informatie opgediept die zonder zijn of haar tussenkomst niet naar buiten was gekomen? Welke daarvan heeft de meeste impact? En wie heeft dat op eigen kracht moeten doen, niet gesteund door een redactie en een platform dat mogelijk deuren opent?
De jury heeft besloten de Nieuwsprijs 2018/2019 toe te kennen aan
Justin Philipsen en Amy Klaverveld
voor hun productie over het Beatlesmuseum in Alkmaar.
Toen Justin tijdens een Vrije Ruimteproductie over de Beatles lucht kreeg van de schimmige reputatie van manager Azing Moltmaker, liet het onderwerp hem niet los. Bestaat de collectie in het Beatlesmuseum wel uit originele items? Hij verdiepte zich in de levenswandel van Moltmaker en zag door de bomen het bos niet meer. Tijdens de crossmediale redactie maakte hij samen met Amy vorderingen maar het verhaal was nog niet rond. Het zou nog enkele maanden duren voordat Engelse bronnen lieten weten dat de eerste gitaar van George Harrison echt in het museum in Liverpool hangt en dat de productiemaatschappij nooit jasjes en gouden platen heeft geschonken aan Moltmaker.
Toen zij Moltmaker de feiten voorhielden, heeft hij als de wiedeweerga een verklaring op zijn site gezet waarin hij meent dat hij ook niet kon weten dat de tentoongestelde gitaar en jasjes niet echt zijn. Hij is volgens hem door anonieme schenkers ‘gefopt’. De verklaring past naadloos in het levensverhaal van Moltmaker dat een vlechtwerk is van waarheden en verzinsels.
Justin en Amy hebben het verhaal na veel speurwerk als studenten boven water gehaald en het vervolgens aangeboden aan de Nieuwe Revu, die in augustus groot uitpakte met de primeur onder de kop ‘All you need is lies’. Daarna is het verhaal overgenomen door lokale en regionale media en heeft Moltmaker beloofd zijn collectie aan te passen.
De jury herkent de nieuwsjager die een verhaal ‘ruikt’ en prijst de vasthoudendheid waarmee Justin en Amy te werk zijn gegaan. Wie echt nieuws heeft, weet dat, en doet er vervolgens alles aan om het door te toeteren, via de Nieuw Revu in dit geval.
De jury van de Nieuwsprijs
Monique Hamers, Jeroen van den Nieuwenhof en Monique van de Ven